فرهنگی

تاریخچه قوم بختیاری

تاریخچه قوم بختیاری

تاریخچه قوم بختیاری به اریایی هایی که از ارارات وقفقاز به این منطقه امده اند برمیگردد.

تاریخچه قوم بختیاری در اصل  به قرن ۱۴میلادی برمیگردد.

بختیاریها ویابطورکلی لرها قدیمی ترین اقوام اریایی درایران هستند .

که به دلیل سکونتگاه های صعب العبوری که دراختیار داشتند نژادآنها ازهرگونه اختلاط بانژادهای مهاجم مصون مانده است .

محدوده جغرافیایی که بختیاریها دراختیار داشتند در گذشته مرکزیت حکومت ایلامیان وهخامشیان را تشکیل میداده است .

کوروش کبیر بنیانگذار سلسله هخامنشیان ازمنطقه انشان که همان ایذه کنونی است برخاست وبزرگترین امپراطوری تاریخ باستان راپدید اورد.

کثرت اثار وابنیه باستانی در جای جای کوههای بختیاری حکایت ازمرکزیت تاریخ وتمدن ایرانی این مناطق از گذشته های دور دست تاریخ بشری دارد.

تاریخ نویسان ومحققان راعقیده براین است که هخامنشیان وبختیاریها ریشه نژادی مشترکی دارند.

ازطرفی زبان وفرهنگ بختیاری خودبخود اثبات کننده ی این حقیقت است.

زبان بختیاری وخصوصا پوشش ولباس آنها همان پوشش ولباس دوره ی هخامنشیان است .

تاکنون مطالعات باستان شناسی درخور توجهی درمحدوده ی جغرافیایی زاگرس میانی صورت نگرفته است.

قیام کوروش برعلیه شاه ستمگراکباتان

هرودت پدر علم تاریخ تاریخچه قوم بختیاری رامربوط به آریایی هایی میداند که از قفقاز وارارات به این منطقه امده اند .

پروفسور ونیدنر که درگویشهای ایرانی تخصص دارد معتقداست لرها درحدود ۸۰۰سال پیش از میلاد به اتفاق هخامنشیان به عنوان جنگجو به مناطق فعلی مهاجرت کرده اند.

قوم پارس در بدو امر در دره های کوه های کم ارتفاع درمشرق شوشتر درناحیه ایی واقع در دو سوی رود کارون مستقرشدند.

پایتخت ایشان شهری بوده به نام انشان که همان مسجدسلیمان کنونی است.

کوروش جوان فرماندار ولایت انشان که تحت فرمان مادیان قرارداشت برعلیه شاه ستمگر اکباتان قیام کرد.

خود مادیان هم ازاین پیروزی شاد شدند .پس از ان دولت پارس رفته رفته کارش به جایی رسید که تمام شرق نزدیک را به زیر فرمان خود در اورد.

لوریمر شرق شناس انگلیسی درکتاب لهجه شناسی مینویسد  ازلحاظ فکری وجسمی وازنقطه نظر عادات همه گونه دلیل در دست است که معتقدشویم بختیاریها ازلحاظ نژاد ایرانی وکاملا اصیل هستند .

وبا پناهگاه های کوهستانی که داشته اند نژاد وزبان انها از حمله عرب مصون مانده بودند.

وبه خوبی معلوم میشود که بختیاریهای امروزی فرزندان همان نیاکانی هستند که

آن سرزمین را از قرنها پیش دراختیار داشته اند.

باانتقال پایتخت به اصفهان درجوارمنطقه .بختیاری بختیاریها خیلی زود بابروز لیاقت هاوشایستگیهای  ذاتی خودنقش بسیارمهم وتعیین کننده ایی رادر درون حکومت ایران ایفانمودند.

بعداز فتح ایران توسط اعراب درسالهای اولیه ظهور اسلام تا دوران صفویه سرزمین ایران از یکپارچگی ووحدت لازم برخوردارنباشد.

وازطرفی منطقه خاص ومنحصربه فرد محل زندگی بختیاریها که بسان دژهای مستحکمی انان رادرخود محصور میساخته است

نه تنها مانع  از دست یابی سپاه اسلام وکشور گشایانی چون چنگیزمغول وتیمور گوکانی به این نقطه از سرزمین ایران میشد .

بلکه حتی حکومتهای ملوک الطوایفی درداخل خود ایران نیز که همواره دراندیشه گسترش حاکمیت جغرافیایی خود سرزمینهای همجوار را مورد تاخت وتاز قرار میدادند هرگزموفق به فتح زاگرس میانی نشدند.

لباس مردبختیاری چوقاوشلوار دبیت نام دارد ولباس زن بختیاری میناولچک
لباس مردبختیاری چوقاوشلوار دبیت نام دارد ولباس زن بختیاری میناولچک
تاثیربختیاریهادرحاکمیت ایران از دوره صفویه

همه ی عوامل فوق مانع از مکتبوب شدن تاریخ بختیاری تاپیش از دوره صفویه شده است.

اما تاثیر غیر قابل انکار بختیاریها درحاکمیت ایران از دوره صفویه تادوران معاصر موضوع موردبحث بسیاری از محققان داخلی وخارجی میباشد.

شاه عباس صفوی به دلیل اینکه صددرصد بختیاریها شیعه بودند و در دلاوری وجنگ اوری یدطولایی داشتند بخش بزرگی از قزلباش هایش رابختیاریها تشکیل میدادند.

درجنگهای ایران وروس دردوره قاجاریه حضوربختیاریها درسپاه ایران بسیار پررنگ وتعیین کننده بود .

تا جایی که دوهزار نفرجنگجوی بختیاری درسپاه عباس میرزا  دراین جنگها حضور داشتند.

نادرشاه نیز بدلیل حضور درسپاه قزلباش پیش ازجلوس برتخت شاهی وآشنایی باروحیه جنگجویان بختیاری پس از دستیابی به تاج وتخت پادشاهی بیش از ۴هزارنفراز سپاه خود رابه جنگجویان بختیاری اختصاص داد.

پراکندگی طوایف بختیاری

پراکندگی فعلی طوایفی از بختیاریها دربعضی استانها نتیجه برنامه کوچ اجباری بختیاریها دردوره نادرشاه میباشد.

پس از مرگ نادر علیمردان خان بختیاری برای مدتی به حکومت رسید.

وسکه به نام خود ضرب نمود اماخیلی زود میان او وکریم خان زند اختلاف بوجود امد .

ودرنهایت بامرگ علیمردان خان به دست ایل زندیه حکومت به کریم خان زند رسید.

دردوره قاجاریه محمدتقی خان کیانرثی چهارلنگ که ازناحیه مادربه هفت لنگها میرسید.

برای اولین بار طوایف پراکنده ازدو شعبه ی چهارلنگ وهفت لنگ رامتحدساخت وبه ایلخانی بختیاری رسید.

اما روح آزادیخواهانه او ازیک سو وتحریکهاوتوطئه های دولت انگلیس که بافرستادن لایارد به قلعه تل میانه حاکم بختیاری ودولت راتیره ساخت مانع از تداوم حاکمیت وی گردید.

حسین قلی خان بختیاری وتعدای از خوانین هفت لنگ بادولت درجهت شکست ودستگیری محمد تقی خان همکاری نمودند.

ودرنهایت پس ازمحمد تقی خان حکومت بختیاری به حسین قلی خان دورکی رسید.

اومقتدرترین ایلخانی تاریخ بختیاری بود ودران زمان نظم رادر منطقه بختیاری حاکم ساخت.

سرانجام قدرت ایلخانی بختیاری دربارقاجار رابه وحشت انداخت.

وبه گونه ایی ناجوانمردانه توسط مسعودمیرزای ظل السلطان فرزند صیغه ایی ناصرالدین شاه به قتل رسید.

وپس از وی سرزمین بختیاری هرگز حاکمیت قدرتمندی چون او نیافت.

تادر سال ۱۲۸۸بختیاریها به فرماندهی علی قلی خان سرداراسعد تاج وتخت استبداد محمدعلی شاه رابرباد دادند.

وبختیاریها تا دوران انقلاب در رده های تراز اول مسئولیتهای حکومتی ایفای مسئولیت نمودند.

کشف نفت درمسجدسلیمان

کشف نفت درمسجدسلیمان بیش ازپیش برشوکت واقتداربختیاریها افزود.

سرانجام در سال ۱۳۰۲محدوده سرزمین بختیاری میان استانهای خوزستان واصفهان چهارمحال بختیاری ولرستان تقسیم گردید.

قیام علیمردان خان وحماسه معروف سفیددشت ومتعاقب آن اعدام خوانین وازادی خواهان بختیاری همان ته مانده قدرت بختیاریها را ازبین برد.

ازاین دوره به بعددشمنی وکینه عمیقی میان قوم بختیاری ودودمان پهلوی بوجود امد.

ازدواج محمدرضاشاه باثریااسفندیاری بختیاری نیزباوجود بازگشت معدودی از خوانین بختیاری به دربار به دشمنی میان پهلوی وبختیاریها پایان نبخشید.

وحضورقدرتمندانه بختیاریها در جریان انقلاب اسلامی نقطه پایانی بود بر زور آزمایی میان حکومت پهلوی و آزادمردان بختیاری.

پس از انقلاب وروی کار امدن حکومت جمهوری اسلامی بختیاریها بابروز شایستگیهای خود بیساری از مناصب مهم کشوری ولشکری رابه خوداختصاص دادند .

منبع کتاب نبردعلیمردان خان بختیاری نویسنده حسن دهقانی

برچسب ها

مریم شینی

مریم شینی فارغ التحصل از دانشگاه شهید چمران اهواز - علاقمند به وب و فضای مجازی. از اینکه بتوانم مطالب جذاب و مورد علاقه شما را ارائه دهیم بسیار خوشحال میشم. با ارائه نظرات و پیشنهادات خود به افزایش کیفیت سایت کمک کنید. اشتراک گذاری مطالب در شبکه های اجتماعی و معرفی به دوستان خود فراموش نکنید.

One Comment

  1. این حرف ها چیه؟
    تاریخ آزمایش ژنتیک هویت بختیاری ها را مشخص کرده
    آریایی و آرارات کجا بود!!!!
    اصلا ژنتیک وتاریخ هم لازم نیست نگاهی به قیافه بیشتر مردم بختیاری بندازی متوجه می شوید به کجا شبیهند

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

بستن